Friese Berenburg / Beerenburg – Fryske Dranken en Berenburg Bonbons
In de koude maanden kun je de warmte zoeken met een heerlijke Friese Berenburg/Beerenburg of lekkere Berenburg Bonbons. Kou en regen komen straks denderend vanuit grijze en misschien wel zwarte wolken denderend op ons neer tot het stil ligt op de Friese landschappen. Zodoende gaan we merken dat de dagelijkse temperatuur zal gaan veranderen in Nederland maar natuurlijk ook in Friesland. Van een heerlijk zomers weertje bij de Friese meren gaan we misschien dit jaar wel de kou treffen waarmee menig mens al weer snel de woorden zal uitspreken; "It giet oan!". Het ijs moet dan diep in de Friese wateren zitten en de Friese sjaals, Friese mutsen en Friese (werk)handschoenen kunnen weer uit de kast gehaald worden. De winter valt in en daarmee komt ook de bekende Berenburg uit de kast om te nuttigen voor wat warmte "yn it liif"!
Maar waar komt nu eigenlijk de Friese Berenburg vandaan? Waar komt het drankje vandaan dat in Friesland erg populair is in de Friese wintermaanden dat het zo gretig wordt afgenomen? Om die vraag te beantwoorden gaan we eerst na wat is Berenburg oftewel uit welke ingrediënten bestaat Beerenburg. Of was het nou Berenburg! Volgt u het nog? Wij Friezen soms ook niet. Daarom hoop ik een duidelijk artikel te schrijven waar u bij geholpen bent om het favoriete Friese drankje eens uit te proberen.
Gesschiedenis Berenburg
We gaan terug de geschiedenis in en komen in de tijd dat er veel handel werd gedreven in Nederland. Doormiddel van de VOC schepen wordt Nederland veel bevoorraad vanuit de hele wereld. Waarmee dus ook diverse kruiden en specerijen het land binnen kwamen. Het is in Amsterdam waar het allemaal in die tijd gebeurt wat betreft de berenburg. De heer Hendrik Berenburg komt met een zakje aanzetten met geheime kruiden. Hij was in de 17e eeuw een kruidenhandelaar die zijn vestiging had op de Amsterdamse stromarkt vlakij de Haarlemmersluis. Vanuit zijn winkel bracht hij de zakjes met geheime kruiden aan de jeneverstokers die hier dus de echte Berenburg van maakte. De berenburg kruiden pakketjes werd snel populair onder meer bij schippers die er heilig van overtuigd waren dat het gebrouwen drankje van de kruiden pakketjes een helende werking heeft. Het was daarom niet verwonderlijk dat apothekers hier lucht van kregen en hun eigen drankjes er van maakten en over de toonbank verkochten.
Kruiden van Berenburg/Beerenburg
Mogelijk werden enkele tientallen kruiden gebruikt om de Berenbrug te brouwen, de precieze aantallen weet men tot op de dag van vandaag niet. Enkele van die kruiden waren onder andere: Kalmoes, Duizendguldenkruid, Zoethout, Sandelhout, Laurierblad, Jeneverbes en Gentiaanwortel. De Berenburg werd zo populair dat iedereen wel een graantje wou mee pikken van het succes. Mede omdat het drankje niet alleen in Amsterdam bleef maar ook door Nederland zwierf om heerlijk genuttigd te worden in plaatselijke kroegen. Hiermee werd het wiel niet uitgevonden maar variaties al om wel. De Berenburg werd gebruikt en misbruikt en het origineel werd gebruikt om hier veel varianten van te maken. Het recept ging door Nederland heen verspreid worden. Hierdoor kreeg je niet alleen Berenburg maar ook Beerenburg en Berenburger. Weduwe Joustra claimt het recht te hebben dat men het woord Beerenburg heeft gekregen van de nazaten van Hendrik Beerenburg.
Populair in Friesland
De populariteit van de Berenburg is in Friesland, Groningen en Drenthe enorm gestegen. In Friesland blijkt het toch te blijven hangen en veel jongeren bestellen dan vaak in de kroeg of discotheek een Berenburg cola. De populariteit van het drankje blijft in Drenthe en Groningen ten opzichte van Friesland ver achter. Combinaties met fris dranken worden gemaakt door drinkers van het Friese kruid drankje Berenburg zoals: Berenburg / cola, Berenburg / sinas en Berenburg / rivella. Het schijnt dat mensen het Friese drankje ook graag lusten met sinaasappelsap.
