Bekende Friezen, Cultuur

Grutte Pier vrijheidsstrijder van Friesland

Iedere Fries kent hem vast wel, Pier Gerlofs Donia oftewel Grutte Pier. De van oorsprong landbouwer woonde in Fryslân in de tijden van Graven die heersten over de landerijen. De Graven van Holland wilden in die tijd meer rechten hebben over het mooie Fryslân. Rechten waarmee ze nog rijker werden dan ze al waren. Je kent de geschiedenisverhalen vast nog wel over de graven die met vele penningen (een algemene naam voor betaalmiddelen destijds) huurlingen inhuurde om hun pacht te innen bij arme boeren. De boeren werkten hard in die tijd om rond te komen. Armoede en de pest lagen op de loer voor vele mensen.

Zo gingen Saksische huurlingen op pad door de Friese landerijen op zoek naar boerderijen in Kimswerd. De toenmalige plaats waar Grutte Pier zijn boerenleven leefde met zijn vrouw en 2 kinderen. Tot die dag dat de huurlingen langskwamen en de vrouw van Pier vermoordden en vele dorpelingen en familieleden werd het daglicht ook uit de ogen gehaald. Van die dag af werd Greate Pier (in de oude spelling tot 1980 werd Grutte Pier zo genoemd) een strijder voor vaderland Friesland en volkeren. Hij richtte een opstandsgroep op genaamd ‘Arumer Zwarte hoop’ die de strijd aanging tegen zijn grote vijand en gouverneur van Friesland, de heer Georg van Saksen. Deze delegatie werd opgericht in het dorp Arum vandaar de toepasselijke naam en bestond hoofdzakelijk uit arme boeren, verarmde edelen en noem maar op. Niet veel later werd het gezelschap vergezeld door Gelderse huurlingen en werd de bijnaam Gelderse Friezen. De vijanden van dit bont gezelschap gingen de naam gebruiken als geuzennaam.

Onder leiding van Grutte Pier ging de groep ook op de Zuiderzee de slag aan tegen de Hollandse schepen om hen te plunderen en te beroven. De grootste overwinning van Pier was zo’n 28 boten die hij kaapte en de 500 bemanningsleden die daarbij hoorden werden levend zonder enige moeite overboord gegooid de Zuiderzee in.

De Hollanders gaven Grutte Pier ook wel de bijnaam: “Kruis der Hollanders”, een naam die Pier wel kon bekoren. In de hoogtijdagen was Pier zelfs beschreven door Erasmus, zij het wel in negatieve zin.

Grutte Pier is nabij Dokkum in de strijd overleden. De Friese krijgsheld ligt begraven in de Martinikerk van Sneek.

 

De naam Grutte Pier heeft Pier Gerlofs natuurlijk te danken aan zijn enorme lengte. Daarmee gaan er verhalen rond dat hij beresterk was. Op een dag was hij op het land aan het werk en kwamen er 5 mannen op hem af. Ze zochten Grutte Pier. Pier die toen aan het ploegen was maakte in één ruk zijn paard los en nam de ploeg in zijn rechterhand. Daarmee wees hij naar zijn huis en zei: “Sjoch, dêr wennet er.!” Maar daarnaast gaf hij de man te duiden, slaand met zijn ander hand op zijn borst: “En hjir stiet er.” Waarop de man een pak slaag kreeg. Door het imposante verhaal is Grutte Pier omschreven als een sterk man.

Het logo van Grutte Pier Brouwerij is ook op het leven van Grutte Pier gemaakt. Als je goed kijkt zie je aan de ene kant het gezicht waarin Grutte Pier de landbouwer was en woonde met zijn vrouw en kinderen bij de boerderij. Het graan dat er naast is getekend symboliseert naast dat hij een landbouwer is ook een ingrediënt van Bierbrouwerij Grutte Pier. In liefde en harmonie.

De andere kant is de woeste Pier die na het platbranden van zijn boerderij en het vermoorden van zijn vrouw de strijder van Friesland werd. Hij is angstaanjagender neergezet en te herkennen in een kwade blik. Zelfs de manen van zijn baard zijn ruiger, wat een Fries ook niet misstaat. Het graan links van het logo is vervangen aan de rechterkant door een zwaard. De strijder Grutte Pier wordt hier prachtig afgebeeld.

Grutte Pier Brouwerijen heeft een schitterende range van bieren, waaronder een trippel, dubbel en witbier. Tevens heeft men een elixer op de markt gebracht met kruidenbitter. Wat luistert naar de naam Berenburg. Berenburg wordt veelal gedronken in Friesland.

Geef een reactie